Jubileuszowe Pogwarki (4 października 2020 roku) przeżyliśmy w pandemicznych okolicznościach. Gościnnie spotkaliśmy się w Osiedlowym Domu Kultury Spółdzielni Mieszkaniowej. W maseczkach, przyłbicach i niebieskich ochraniaczach na butach wyglądaliśmy nieco dziwnie, ale myślę, że zadowolenie ze wspólnego spotkania było ponad tym wszystkim. Sceneria otoczenia radowała oczy i serca, ponieważ salę, w której czytaliśmy wiersze zdobiły prace uczestników Powiatowej Wystawy Twórczości Amatorskiej, w znacznej części naszych znajomych. Żal było jedynie, że nie mogliśmy zobaczyć i pokontemplować prac naszej koleżanki poetki i plastyczki Leonardy Szubzdy z Sokółki, gdyż nie mogła na ten czas przybyć z wiadomych względów. Jej frotaże, kolaże i rysunki można zobaczyć we wkładce do tomiku oraz na stronach internetowych Miejskiej Biblioteki Publicznej APK. Chociaż po raz pierwszy czytaliśmy wiersze w maseczkach, przyłbicach i na dodatek bez mikrofonu, dało się najważniejsze usłyszeć. Dzięki inwencji naszych koleżanek z Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Emila Młynarskiego w Augustowie – Lidii Alicji Karpińskiej i Bożeny Szumskiej-Niewiadomskiej wierszom towarzyszył minikoncert zagrany przez Grzegorza Sobczaka (artysty muzyka i nauczyciela PSM w Augustowie) na keyboardzie. Artysta wykonał cz. I Sonaty cis-moll zwanej „Księżycowąˮ Ludwiga van Beethovena, Mazurek g-moll Fryderyka Chopina oraz tegoż kompozytora Preludium Des-dur zwane „Deszczowymˮ. Swój występ zakończył wiązanką piosenek Henryka Warsa „Ach jak przyjemnie…ˮ (do słów Ludwika Starskiego) i Andrzeja Rzący „W Augustowie ho, ho, hoˮ (do słów Anatola Batury). Na Pogwarki zapraszał plakat zaprojektowany przez Renatę Rybsztat, do którego zostało wykorzystane zdjęcie autorstwa Barbary Gałczyńskiej płynącego jeziorem Necko statku „Swobodaˮ. Spotkanie przygotowały Anna Oleksy i Józefa Drozdowska. Wiersze napłynęły w sumie od 30 autorów.
Żegluga i statki są nierozłączne z naszym miastem, więc turyści i goście odwiedzający Augustów łączą wizyty na naszej ziemi z pływaniem statkami. Tak było dawniej, tak jest i teraz. Nie mogło nie być utworów opowiadających o statkach i rejsach nimi. Do wyboru tego tematu zainspirowała mnie również książka tureckiego pisarza Orhama Pamuka „Stambuł. Wspomnienia i miastoˮ. Nasze miasto również można opisywać, sięgając do historii i współczesności tutejszej żeglugi.
W tomiku „Rejs augustowskim statkiem… Wiersze” zamieszczony został wybór utworów następujących poetów: Ireny Batury, Alicji Bolińskiej, Grażyny Cylwik, Anny Czartoszewskiej, Józefy Drozdowskiej, Jolanty Marii Dzienis, Bogusława Falickiego, Barbary Gałczyńskiej, Katarzyny Grabowskiej, Krystyny Gudel, Lucyny Jakubiak-Poręby, Reginy Kantarskiej-Koper, Lucyny Karnej, Bożeny Klimaszewskiej, Czesława Kowalewskiego, Urszuli Krajewskiej-Szeligowskiej, Wandy Łomnickiej-Dulak, Celiny Mieńkowskiej, Anny Moczek, Waldemara Pieńkowskiego, Joanny Pisarskiej, Danieli Polasik, Jana Saczki, Józefa Suchockiego, Leonardy Szubzdy, Tadeusza Trojanowskiego, Krystyny Walickiej, Piotra Waldemara Wiśniewskiego, Małgorzaty Zachorowskiej-Falickiej i Krystyny Zawadzkiej. Znajdują się w nim również zdjęcia statków autorstwa Krzysztofa Anuszkiewicza, Józefy Drozdowskiej, Barbary Gałczyńskiej, Jadwigi Koniecko, Janiny Osewskiej i Małgorzaty Zachorowskiej-Falickiej. Do tomiku dołączona została wkładka z pracami plastycznymi Leonardy Szubzdy. Są to frotaże, kolaże i rysunki wykonane przez artystkę w technice komputerowej.
Serdecznie dziękuję za wszelką pomoc wszystkim Koleżankom bibliotekarkom Miejskiej Biblioteki Publicznej w Augustowie oraz Pani Kierownik Małgorzacie Pieńczykowskiej. Szczególne podziękowanie kieruję do Krystyny Bakuniewicz za druk tomiku i Beaty Pilkiewicz za miłą atmosferę i pomoc podczas mojej pracy w czytelni, a do Iwony Truszkowskiej za medialne nagłośnienie Pogwarek. Serdeczności kieruję również do moich Koleżanek i Kolegi, w tym głównie dziękuję za wspólną pracę przy tomiku, wszystkie rozmowy i uwagi Leonardzie Szubździe, za pomoc, wszelkie uwagi, podpowiedzi i kontakt z właścicielami statków i gondoli Jadwidze Koniecko, a także za nieocenioną pomoc Bożenie Diemjaniuk, Krystynie Gudel, Reginie Kantarskiej-Koper i Janowi Saczko, a wszystkim Autorom wierszy i zdjęć za zgodę na publikację ich prac, zaś Koleżankom i Kolegom przewodnikom turystycznym za pomoc w dotarciu do informacji. Jak zawsze serdecznie dziękuję za wieloletnią współpracę przy organizacji spotkań pogwarkowych Annie Oleksy.
Nieco historii
W poprzednich tekstach wspominałam wcześniejsze spotkania pogwarkowe. Teraz chcę powrócić pamięcią do 2017 i początku 2018 roku. Dojrzewała we mnie chęć, by czytane w czasie spotkań na Komunalnej wiersze wydawać w tomikach. Na początku robiłyśmy je w formie PDF-u. W lipcu 2017 roku po uroczystej promocji antologii o ułanach augustowskich w MDK zapytałam Panią Kierownik MBP Małgorzatę Pieńczykowską, czy dałoby się wydrukować w bibliotece (w formie papierowej z przeznaczeniem dla autorów) tomiki z wierszami o kotach oraz z tekstami satyrycznymi, które są planowane na wrzesień. Chętnie na to przystała i powiedziała, że możemy takie zbiorki robić po każdym spotkaniu. I tak się to zaczęło. Poprosiłam o współpracę przy ich redagowaniu Leonardę Szubzdę. I tak jest do dzisiaj. Na mnie spoczywa skład komputerowy tekstów i wkładek z pracami plastycznymi. Drukiem tomików zajmuje się Krystyna Bakuniewicz, zaś ich zszywanie i rozsyłanie spoczywa również na mnie. Swojej pomocy przy opracowywaniu nie szczędzą nam również Bożena Diemjaniuk, Regina Kantarska-Koper i Krystyna Gudel oraz od strony plastycznej Renata Rybsztat, która również projektuje plakaty. Spotkania pogwarkowe przygotowywałyśmy razem z Anią Oleksy. Wspólnie robiłyśmy kolejne wystawy, korzystając z pomocy prezentowanych na nich plastyków, fotografików i kolekcjonerów. Na stronach internetowych biblioteki i Augustowskich Placówek Kultury wszelkie informacje o pogwarkach w różnym czasie zamieszczali bądź obecnie zamieszczają Krystyna Bakuniewicz, Anna Kołodziejska, Iwona Truszkowska, Wojciech Piotrowicz i Bartosz Świerkowski.
W 2017 roku były cztery wieczory literackie. Po raz pierwszy spotkaliśmy się 19 lutego. W czasie pogwarek „Z kotem na kolanach” swoje prace plastyczne na wystawie zbiorowej (ilustracje, linoryty, obrazy, rysunki, fotografie, rzemiosło artystyczne) pokazali: Juliusz Szczęsny Batura, Aneta i Izabela Cembor, Józefa Drozdowska, Danuta Gejcyg, Malina Jeffery, Bożena Klimaszewska, Halina Korzeniecka, Gabriela Pawluczyk, Renata Rybsztat, Kuba Syrek, Elżbieta Szulińska i Małgorzata Zachorowska-Falicka, zaś Bożena Kowalczyk przyniosła na spotkanie smakowite lukrowane pierniki z wyobrażeniami postaci kotów. W pierwszym tomiku „Kocie pogwarkiˮ zaprezentowane zostały wiersze o tematyce kociej autorów: Ireny Batury, Józefy Drozdowskiej, Henryki Hołowni, Bożeny Klimaszewskiej, Celiny Mieńkowskiej, Tomasza Sieczkowskiego, Urszuli Sieńkowskiej-Cioch, Leonardy Szubzdy, Erazma Stefanowskiego i Ewy Jolanty Wojtków. Na jego okładce znajduje się rysunek Renaty Rybsztat, zaś zamyka tomik moje zdjęcie kotki Toli.
W trakcie trwania kolejnych Niedzielnych Pogwarek Poetyckich przy Herbatce przybywało poetów chcących się zaprezentować na Komunalnej i w związku z tym napływało coraz więcej wierszy.
Spotkaniom z 11 czerwca i 10 września towarzyszyła wystawa akwarel z motywami przyrodniczymi Barbary Gałczyńskiej. Po czerwcowych pogwarkach „Spotkajmy się na Lipowcuˮ w tomiku o tym samym tytule znalazły się wiersze: Anatola Batury, Ireny Batury, Józefy Drozdowskiej, Bogusława Falickiego, Barbary Gałczyńskiej, Henryki Hołowni, Bożeny Klimaszewskiej, Celiny Mieńkowskiej, Jana Saczki, Ewy Jolanty Wojtków i Zofii Wróblewskiej. Na okładce i karcie tytułowej tomiku przedstawione zostały fotografie Judela Rotsztejna. Wrześniowe pogwarki zatytułowane „Z przymrużeniem okaˮ obfitowały w satyrę. Na okładce i przekładkach w tomiku znalazły się satyryczne rysunki Renaty Rybsztat. W zbiorku zamieszczono teksty (balladę, fraszki, limeryki, lepieje, moskaliki i inne wiersze satyryczne): Genowefy Balukiewicz, Anastazji Michaliny Banasiak, Anatola Batury, Alicji Bolińskiej, Klemensa Bondzio, Bożeny Diemjaniuk, Józefy Drozdowskiej, Krystyny Gudel, Henryki Hołowni, Bożeny Klimaszewskiej, Celiny Mieńkowskiej, Kazimierza Słomińskiego, Leonardy Szubzdy, Magdaleny Świątek-Brzezińskiej, Krystyny Walickiej, Piotra Waldemara Wiśniewskiego, Zofii Wróblewskiej i Małgorzaty Zachorowskiej-Falickiej.
Ostatnie w 2017 roku (12 listopada) spotkanie poświęcone było jeżom. Wystawa składała się z dwóch części. Jedna część stanowiła rysunki jeży wykonane piórkiem i tuszem przez artystę Juliusza Szczęsnego Baturę, zaś druga – plakaty mówiące o ochronie i pomocy dla tych zwierząt pochodzące z Ośrodka Rehabilitacyjnego Jeży „Jerzy dla Jeżyˮ w Kłodzku. Pokazano również opowiadające o jeżach książki dla dzieci autorstwa Urszuli Sieńkowskiej-Cioch i Józefy Drozdowskiej. W tomiku „Po drodze mi z jeżemˮ na okładce, karcie tytułowej i przekładkach zamieszczony jest rysunek jakże sympatycznego jeża Renaty Rybsztat, a we wkładce do tomiku pełne fantazji rysunki jeżyków Juliusza Szczęsnego Batury. W zbiorku zostały wydrukowane wiersze: Genowefy Balukiewicz, Józefy Drozdowskiej, Krystyny Gudel, Henryki Hołowni, Bożeny Klimaszewskiej, Celiny Mieńkowskiej, Marii Roszkowskiej, Jana Saczki, Kazimierza Słomińskiego, Erazma Stefanowskiego, Leonardy Szubzdy, Krystyny Walickiej, Piotra Waldemara Wiśniewskiego, Ewy Jolanty Wojtków i Małgorzaty Zachorowskiej-Falickiej.
W 2018 roku po raz pierwszy spotkaliśmy się na Komunalnej 11 lutego. „Owadzimˮ pogwarkom towarzyszyła wystawa fotografii autorstwa Zofii Piłasiewicz. Poetka, a zarazem podróżniczka i fotografik ukazała na nich swoją fascynację drzewami. Czytane wiersze poświęcone były trzmielom, pszczołom i miodom. Najciekawsze utwory zostały zebrane w tomiku „Wiersze trzmiele, pszczele i miodneˮ. Okładka, karta tytułowa i przekładki opatrzone zostały rysunkiem pszczelego ula autorstwa Renaty Rybsztat. Tomik zamknęła fotografia moich uli rodzinnych. W zbiorku pomieszczono wiersze: Ireny Batury, Beaty Bronakowskiej, Bożeny Daniłowicz, Józefy Drozdowskiej, Krystyny Gudel, Bożeny Klimaszewskiej, Celiny Mieńkowskiej, Zofii Piłasiewicz, Marii Roszkowskiej, Jana Saczki, Ireny Słomińskiej, Erazma Stefanowskiego, Małgorzaty Szczeciny, Leonardy Szubzdy, Reginy Świtoń, Krystyny Walickiej, Piotra Waldemara Wiśniewskiego, Ewy Jolanty Wojtków, Zofii Wróblewskiej i Krystyny Zawadzkiej.
Kolejne pogwarkowe wieczory poetyckie przypomnę nieco później. Wszystkim wymienionym osobom dziękuję za pomoc, zaś słuchaczom, artystom, kolekcjonerom i poetom za wierne uczestnictwo w naszych literacko-plastycznych imprezach.
Tekst Józefa Drozdowska
Prace plastyczne (frotaże, kolaże i rysunki komputerowe) Leonarda Szubzda
Leonarda Szubzda ‒ poetka i autorka prac plastycznych z wkładki do tomiku zwieńczającego XXV Pogwarki, fot. Zygmunt Szubzda
Zdjęcie z plakatu zapowiadającego XXV Pogwarki Barbara Gałczyńska
Zdjęcia z październikowego spotkania pogwarkowego Anna Oleksy i Józefa Drozdowska
