„Pogawędki na Komunalnej” stały się wreszcie faktem, a nie tylko zamiarem. Czas pandemii nieco pomieszał nam szyki i opóźnił ich inaugurację. W czwartek 15 lipca mogliśmy wreszcie spotkać się, by posłuchać opowieści o naszym wspaniałym zabytku i zarazem pomniku historii. O Kanale Augustowskim, czyli historycznej drodze wodnej łączącej dorzecza Wisły i Niemna, opowiadał nam nie kto inny, tylko Wojciech Batura – wybitny jego znawca, wieloletni kustosz Muzeum Ziemi Augustowskiej, autor prac dotyczących tegoż zabytku i ludzi z nim związanych. Kanał Augustowski to temat rzeka. Opowieść naszego gościa mogłaby trwać wiele godzin. Ramy czasowe musiały ją ograniczyć do niektórych tylko spraw. Przewodnią myślą spotkania była osoba Ignacego Prądzyńskiego i jego związki z Augustowem (również okolicznym ziemiaństwem), czyli o zadomowieniu generała w naszym mieście. Były też poruszane inne tematy, chociażby dotyczące słynnego spoiwa (wapna hydraulicznego) użytego do budowy Kanału oraz osób bezpośrednio się nim zajmujących, czyli inż. Feliksa Pancera i chemika Józefa Nowickiego, losów śluzy augustowskiej ze wspomnieniem jej budowniczego, którym był Konstanty Jodko, a także sprawom związanym z ochronną prawną naszego zabytku i przypomnieniem związanych z nimi osób Jerzego Górewicza i Anatola Batury (ojca Wojciecha). Myślę, że ten deszczowy, okraszony pomrukiwaniem burzy, wieczór da się na długo zapamiętać licznie przybyłym na spotkanie słuchaczom. Ciekawe, oryginalne gawędzenie opowiadacza, czyli Wojciecha Batury i głosy innych gości, wśród nich prof. dra hab. Adama Dobrońskiego, sprawiły, że spotkanie było ożywione i ciekawe.
Nie zabrakło też odrobiny poezji. W Augustowie, gdzie mieszka liczne grono poetów, trudno jest bez niej się obyć. Wiersze czytane przez Krzysztofa Anuszkiewicza w przerwach między opowieściami i dyskusjami wprowadzały konieczny oddech. Przeczytane zostały następujące utwory wspominające postać gen. Ignacego Prądzyńskiego i opiewające Kanał: „Z ulicy Wilczej odchodzi się na zawsze” (Ireny Batury), „Augustowskie impresje” (Lucyny Jakubiak-Poręby), „Kanał Augustowski” (Barbary Gałczyńskiej), „Augustowskie tratwy” (Ireny Suszyńskiej) i „Na śmierć oryla” (Józefy Drozdowskiej).
Zostaliśmy przyjęci gościnnie przez Muzeum Kanału Augustowskiego. Przed lub po spotkaniu można było oglądnąć wystawę pokonkursową nagrodzonych i wyróżnionych prac plastycznych uczniów szkół augustowskich w ogłoszonym równolegle z Pogawędkami konkursie. Najlepszymi z nich okazali się: Wiktoria Andruszkiewicz (I miejsce), Magdalena Żabicka (II miejsce), Małgorzata Sztachańska i Michał Jurkiewicz (równoległe III miejsca) oraz Antoni Ciszewski, Lena Juchniewicz, Wiktor Marinicz, Melania Prawdzik, Aleksander Truszkowski, Jakub Wasilewski, Julia Wasilewska i Julia Wnukowska (równoległe wyróżnienia). Praca zwyciężczyni konkursu, czyli Wiktorii Andruszkiewicz widniała na plakatach i zaproszeniach na spotkanie, które zaprojektowała Renata Rybsztat.
Można było również zapoznać się z wydawnictwami naszego gościa Wojciecha Batury. Pochodziły one ze zbiorów Muzeum Kanału Augustowskiego, Filii nr 2 MBP i jego własnych. Polecam do lektury prace autora publikowane m.in. na łamach „Białostocczyzny”, „Kwartalnika Historii Nauki i Techniki”, „Biuletynu Konserwatorskiego Województwa Podlaskiego” i „Rocznika Augustowsko-Suwalskiego”, przewodniki turystyczne jego autorstwa i współautorstwa, albumy dotyczące Kanału Augustowskiego i tutejszego powiatu, „Dzieje Augustowa od założenia do 1945 roku” (współautorstwa Wojciecha Batury) i inne publikacje. Przy tej okazji szczególnie rekomenduję pracę „Inżynierowie budowy Kanału Augustowskiego, ich związki z życiem regionu i kariery” zamieszczoną w zbiorowej publikacji naukowej „Środowiska inteligenckie Suwalszczyzny oraz ziem ościennych w okresie zaborowym i II Rzeczypospolitej” wydanej przez Muzeum Okręgowe w Suwałkach w 2007 roku.
Spotkanie zagaiła i powitała gości Małgorzata Pieńczykowska – kierownik Miejskiej Biblioteki Publicznej APK w Augustowie, zaś poprowadziła je pisząca te słowa. Przygotowaniem wystawy prac dziecięcych zajęłyśmy się z Anną Oleksy. Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w zaaranżowaniu wieczoru.
Już teraz Miejska Biblioteka Publiczna zaprasza na kolejne wydarzenie z cyklu „Pogawędki na Komunalnej”. Poświęcone będzie ono tym razem związkom z Suwalszczyzną poety Czesława Miłosza i jego rodziny. Opowiadać będzie nam o tym znawca tegoż tematu Zbigniew Fałtynowicz z Suwałk. Planowane jest ono pod koniec września br. Miejmy nadzieję, że nic nie stanie na przeszkodzie w jego realizacji.
Józefa Drozdowska, zdj. Miejska Biblioteka Publiczna
